Connect with us

ព័ត៌មានទាន់ហេតុការណ៍

បទវិភាគអន្តរជាតិ៖ ហេតុអ្វីប្រទេសរុស្ស៊ី ចងសម្ព័ន្ធភាពជា មួយប្រទេសចិន?

ជាការពិត ប្រទេសរុស្ស៊ី ឬ សហព័ន្ធ​រុស្ស៊ី គឺជា​ប្រទេស​មួយ​ ដែលលាតសន្ធឹងពីភូមិភាគអឺរ៉ុបខាងកើត មកដល់តំបន់អាស៊ីខាងជើង។ រុស្ស៊ីមានផ្ទៃក្រឡាសរុបចំនួន ១៧,១២​៥,១​៩​១​ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែលស្មើនឹង១/៨នៃផ្ទៃដី ដែលមនុស្សរស់នៅលើភពផែនដី លាតត្រដាងឆ្លងកាត់ល្វែងម៉ោងចំនួន ១១ ហើយនិងមានព្រំប្រទល់ជាប់នឹងប្រទេសអធិបតេយ្យចំ​នួ​ន​១៦។ ទីក្រុងម៉ូស្គូគឺជារដ្ឋធានីនិងជាទីក្រុងធំបំផុតនៅក្នុងប្រទេស ខណៈដែលទីក្រុងសង់ពីទ័របួរ ជាទីក្រុងធំបន្ទាប់ទីពីរ។ ជនជាតិរុស្ស៊ីគឺជាក្រុមជនជាតិស្លាវ ដែលមានចំនួនច្រើន​បំផុត ចំណែកឯភាសារុស្ស៊ី គឺជាភាសាស្លាវដ៏ពេញនិយមជាងគេ ហើយក៏ជាភាសាប្រជា​ប្រិយមួយនៅទ្វីបអឺរ៉ុបផងដែរ។

រុស្ស៊ីគឺជាប្រទេសដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេបង្អស់នៅលើពិភពលោក ហើយជាប្រទេ​សដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេទី៩ និងត្រូវជាប្រទេស ដែលមានប្រជាជនច្រើនបំផុតនៅអឺរ៉ុបសរុបចំនួនប្រជាជនប្រមាណ ១៤៦,៥ លាននាក់។ រុស្ស៊ីគឺជាប្រទេស ដែលមានដង់ស៊ីតេប្រជាជនទាបនិងមានចំនួនទីក្រុងច្រើនបំផុតនៅលើពិភពលោក។ ប្រហែលជាងពាក់កណ្តាលនៃផ្ទៃដីប្រទេសនេះ ត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយព្រៃឈើ។ ប្រជាជនរុស្ស៊ី​ភាគច្រើនរស់នៅផ្នែកខាងលិចនៃប្រទេស ហើយប្រជាជនភាគតិចណាស់ ដែលមានទីលំនៅនៅផ្នែកខាងកើត។ រដ្ឋធានីម៉ូស្គូគឺជាទីក្រុងធំជាងគេបង្អស់នៅប៉ែកអឺរ៉ុប ដោ​យមានប្រជាជនរស់នៅប្រមាណជាង ២០ លាននាក់។

រុស្ស៊ីត្រូវបានគេសម្គាល់ថា ជាមហាអំណាចសក្តានុភូតមួយដោយមានកម្លាំងយោធាធំជាងគេទី២នៅលើពិភពលោក និងជាប្រទេសដែលចំណាយលើយោធាច្រើនបង្អស់ទី៤។ រុស្ស៊ីបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ខ្ពស់ខ្លាំងនៅក្នុងសន្ទស្សន៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្ស ដោយខ្លួនមា​ន​ប្រព័​ន្ធថែទាំសុខភាពសកលនិងការអប់រំនៅសកលវិទ្យាល័យដោយឥតគិតថ្លៃ។ សេដ្ឋកិ​ច្ចរុស្ស៊ីបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លំដាប់ទី១១ លើពិភពលោកបើគិតតាម ផសស ក្នុងមនុ​ស្ស​ម្នាក់ៗ និងជាប់លំដាប់ទី៦ បើគិតតាម យអទ។ ប្រទេសរុស្ស៊ីត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជារដ្ឋអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដោយខ្លួនមានស្តុកទុកអាវុធនុយក្លេអ៊ែរច្រើនបំផុត នៅលើពិភពលោក។ ធនធានរ៉ែ និងថាមពលរបស់រុស្ស៊ីគឺមានចំនួនខ្ពស់ជាងគេនៅលើពិភពលោកហើយសព្វថ្ងៃគឺជាប្រទេសឈានមុខគេក្នុងការផលិតប្រេងនិងឧស្ម័នធម្មជាតិ។ ប្រទេសរុស្ស៊ីគឺជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍ នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ និងត្រូវជា ស​មា​ជិកនៃគ្រុប២០ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុបវេទិកា​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ី-​ប៉ាស៊ីហ្វិកអ.ស.ស.អធ.វ.អ និង អ.ព.ព ហើយខ្លួនក៏ត្រូវជាសមាជិកនាំមុខនៃ សហគមន៍នៃរដ្ឋឯករាជ្យអ.ស.ស.រ និងសហភាព​សេដ្ឋកិច្ច​អឺរ៉ុបអាស៊ីផងដែរ។

ឥឡូវយើងមកវិភាគរឿងសម្ព័ន្ធមិត្តរវាងរុស្ស៊ីនិងចិន ថាតើមានហេតុផលអ្វីដែលធ្វើឱ្យ រុស្ស៊ីចងសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយចិន។

បច្ចុប្បន្ននេះ​ នៅពេល​និយាយពី​សម្ព័ន្ធភាព​រវាង​សហរដ្ឋអាមេរិក​ និង​បណ្តា​ប្រទេស​សហភាព​អឺរ៉ុប​ គេ​មិនមានការភ្ញាក់ផ្អើល​អ្វី​នោះទេ​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ នៅពេល​ដែល​និយាយពី​ការ​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​រវាង​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ និង​ប្រទេស​ចិន​វិញ​ គេ​ច្បាស់ជា​ពិបាក​ជឿណាស់​ថាតើ​ប្រទេស​ទាំងពីរ​ អាច​ក្លាយជា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​ល្អ​នឹងគ្នា​យ៉ាងម៉េចកើត​ បើ​ធ្លាប់​មានប្រវត្តិ​មិនល្អ​នឹងគ្នា​រាប់សិបឆ្នាំ​ទៅហើយនោះ​។ ប៉ុន្តែ​ គេ​ក៏​មិនត្រូវភ្លេច​ដែរថា​ ដើម្បី​ផលប្រយោជន៍​រួម​ ប្រទេស​ដែលជា​គូប្រជែង​នឹងគ្នា​ អាច​ក្លាយជា​មិត្តនឹងគ្នា​បាន​ ហើយករណីនេះក៏អាចកើតឡើងចំពោះ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ និង​ប្រទេសចិន​ដែរ​។ ជាក់ស្តែង ​ ឥឡូវនេះ​ រុស្ស៊ី​បានសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយ​ចិនរួចទៅហើយៗក្លាយជា​ដៃគូ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ដ៏រឹងមាំទៀតផង។ ដូច្នេះហើយ​ តើ​ហេតុផល​អ្វីទៅ​ដែល​ជំរុញឱ្យ​ប្រទេស​ទាំងពីរ ​ចងសម្ព័ន្ធមិត្តនឹងគ្នា​?

នៅ​សតវត្សរ៍​ទី២១នេះ​ ពិភពលោក​ផ្តោត​ការយកចិត្តទុកដាក់​ខ្លាំងណាស់​ ទៅលើ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ដែល​ជា​ប្រទេសមហាអំណាច​ខ្លាំង​ដាច់គេ​មួយ​ និង​ប្រទេសចិន​ដែល​គេ​ចាត់ទុកបានថា​ ជាគូប្រជែង​ដ៏មានសក្តានុពល ​និងគួរឱ្យ​បារម្ភបំផុត​របស់​អាមេរិក​។ ចុះ​ប្រទេសរុស្ស៊ី​ស្ថិត​នៅ​កន្លែងណា​ដែរ? ។ សហភាពសូវៀត​ បាន​ដួលរលំ​ទៅ​អស់រយៈពេល​ជិត​ ៣ ទស្សវត្សរ៍​កន្លង​មកហើយ​ ពោល​គឺ​តាំងពីឆ្នាំ​១៩៩១ មក​។ ក្រោយ​ការដួលរលំ​នេះ​ ប្រទេសរុស្ស៊ី​បាន​តស៊ូពុះពារ​ រក្សា​ឈ្មោះ​ជា​ប្រទេស​មហាអំណាច​មួយ​នឹងគេ​ដែរ​។ តែទោះជាបែបនេះក្តី​ រុស្ស៊ី​នៅតែ​មាន​ទំនាក់ទំនង​មិនល្អ​ឡើយ​ ជាមួយនឹង​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ក៏ដូចជា​ប្រទេស​សម្ព័ន្ធមិត្ត​អាមេរិក​ ជាពិសេស​ជាមួយ​បណ្តាប្រទេស​សហភាពអឺរ៉ុប​តែម្តង​។ ដោយសារតែ​ ភាព​ល្អក់កករ​នៅតែ​បន្តមាន​ ​ទើប​នៅ​ប៉ុន្មានឆ្នាំ​ចុងក្រោយនេះ​ ការមមៃ​គិតរបស់​ប្រទេសរុស្ស៊ី​ ចំពោះ​អឺរ៉ុប​បាន​កែប្រែ​។ វិមានក្រឹមឡាំង លែងចាប់​អារម្មណ៍​លើ​ទ្វីបអឺរ៉ុបទៀតហើយ​​ តែអ្វី​ដែល​ក្រឹមឡាំងចាប់​អាម្មណ៍​នាពេលនេះ​ គឺ​ការបំបែកបំបាក់​ប្រទេសនៅអឺរ៉ុប ឬក៏​ទាញបណ្តា​ប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួន​ កុំឱ្យ​ស្ថិតនៅក្រោម​ឥទ្ធិពល​របស់​អាមេរិក​ ​ ដោយ​ការងាក​ទៅចាប់ដៃ​ជាមួយ​ប្រទេស​ចិន​។

ទីក្រុងម៉ូស្គូ​ បានបញ្ចុះបញ្ចូល​ប៉េកាំង​ឱ្យ​រួមដៃ​គ្នា​ បង្កើតជា​សម្ព័ន្ធ​ដ៏​រឹងមាំ​មួយ ​ដើម្បី​ប្រឆាំង​ទល់នឹង​លោក​ខាងលិច​ ដែល​មាន​អាមេរិក​ជា​ក្បាល​ដឹកនាំ​។ សម្រាប់​វិមានក្រឹមឡាំង​នៅពេលរុស្ស៊ី​ និង​ចិន រួមកម្លាំងគ្នា​ ពួកគេ​អាច​យកឈ្នះ​ក្រុម​ប្រទេស​លោកខាងលិច​ និង​អាច​ដណ្តើម​យក​ពិភពលោក​មក​ក្តោបក្តាប់​នៅក្នុងដៃ​បាន​។

កាលពី​ខែ​មករា​កន្លងទៅ​ មាន​របាយការណ៍​មួយ​ចេញផ្សាយ​ ដោយ​បាន​គូសបញ្ជាក់​ពី​ទំនាក់ទំនង​កាន់តែ​រីកចម្រើន​ រវាង​ទីក្រុងម៉ូស្គូ​និង​ក្រុងប៉េកាំង​ផងដែរ​។ ដូចគ្នានេះដែរ​ ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​បាន​សន្និដ្ឋានថា​ ប្រទេសចិន​ និង​ប្រទេសរុស្ស៊ី​មាន​ភាព​ស៊ីសង្វាក់​គ្នា​ ជាង​ពេលណាៗ​ទាំងអស់​ នៅលើគ្រប់ចំណុច​ រាប់​ចាប់តាំងពី​ពាក់កណ្តាល​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ ១៩៥០ មក​ ហើយ​ទំនាក់ទំនងនេះ​ នឹងកាន់តែល្អ​ប្រសើរឡើង​នាពេល​ខាងមុខ​ ក្នុងគោលដៅ​ប្រឆាំងទល់​នឹង​អាមេរិក​ និង​លើកខាងលិច​ដែល​មាននិន្នការ​នយោបាយ​ខុសពី​ប្រទេសទាំងពីរ​ ពាក់ព័ន្ធនឹង​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ និង​បញ្ហាសិ​ទ្ធិមនុស្ស​។ ទាក់ទងរឿងនេះដែរ​ អតីត​រដ្ឋមន្រ្តី​ព័រទុយហ្គាល់​ ទទួលបន្ទុកកិច្ចការអឺរ៉ុបលោក ម៉ាហ្សេស បានបកស្រាយថា​ ឥឡូវនេះ​ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន​ កំពុងធ្វើ​សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយ​ទីក្រុង​ប៉េកាំ​ង ហើយ​ទាញចេញពី​ចំណុចនេះ​ រុស្ស៊ី​កាន់តែ​សង្ឃឹមថា​ចិន​នឹង​យល់ច្បាស់​ ថា​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​គឺជា​បញ្ហា​ប្រឈម​របស់​ប៉េកាំង​ មិនមែន​ទីក្រុង​ម៉ូស្គូទេ​។

សរុបសេចក្តីមក​ ភាពតាន​តឹង​រវាង​ប្រទេស​ចិន​ ជាមួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ព្រមទាំង​ប្រទេស​លោក​ខាងលិច​ផ្សេងទៀត​ អាច​រុញច្រានឱ្យ​ចិន​ ងាក​មក​ស្រវ៉ា​អោ​បរុស្ស៊ី​វិញ​បាន​ ដូចដែល​អាមេរិក​ ធ្លាប់​ពួតដៃ​ជាមួយ​ចិន​ ប្រយុទ្ធប្រឆាំង​ទៅនឹង​អតីត​សហភាពសូវៀត​ក្នុង​សម័យសង្គ្រាម​ត្រជាក់​។ ជាពិសេស​ នៅ​ខណៈពេល​ដែល​ ចិន​កំពុង​មានទំនាក់ទំនងរកាំរកូសខ្លាំង ជាមួយ​ប្រទេ​ស​​លោក​ខាងលិច​ ដោយសារ​សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម​ និង​សង្គ្រាម​បច្ចេកវិទ្យា​ 5G​ ដែល​អភិវឌ្ឍ​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ទូរគមនាគមន៍​ដ៏ធំ​របស់​ចិន​ Huawei។ បើយោងតាម​លោកម៉ាហ្សេស អតីត​រដ្ឋមន្រ្តី​ប្រទេស​ព័រទុយហ្គាល់​ ទទួលបន្ទុក​កិច្ចការ​អឺរ៉ុប​ ​ សម្ព័ន្ធភាព​ថ្មី​រវាង​មហា​អំណាច​ទាំងពីរ​ ពោល​គឺចិន​ និងរុស្ស៊ី​ មានន័យថា​ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន​ ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​ការវាយប្រហារ​ពី​គូប្រជែង​ដ៏ខ្លាំង​ ហើយ​អឺរ៉ុបវិញ​នឹង​មានអារម្មណ៍ភ័យព្រួយ​ គ្មានថ្ងៃ​ស្ងប់ចិត្ត​បានឡើយ​។ ស្របជាមួយគ្នានេះ មានទស្សនាវដ្តី Newsweek បានផ្សាយថា ចិន រុស្ស៊ី កូរ៉េខាងជើង និងអ៊ីរ៉ង់ បានចាប់ដៃគ្នាបង្កើនទំនាក់ទំនងយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីប្រឆាំងអាមេរិក ដែលកំពុងព្យាយាមទប់ស្កាត់ផលប្រយោជន៍ប្រទេសទាំងនោះ។ តាមទស្សនាវដ្តីខាងលើ បានផ្សាយថា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសចិន លោក វ៉ាងយី បានបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិន កាលពីថ្ងៃទី២៦ខែមីនាកន្លងទៅ ដើម្បីជួបពិភាក្សាជាមួយសមភាគីអ៊ីរ៉ង់ លោក Mohammad Javad Zarif និងប្រធានាធិបតី Hassan Rouhani ។ ចិននឹងអ៊ីរ៉ង់ បានចូលរួម នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងបរមាណូកាលពីឆ្នាំ២០១៥ ដែលហៅថាគម្រោងធ្វើសកម្មភាពរួម JCPOA ហើយបានទម្លាក់កំហុសទៅលើអាមេរិក ដែលបានបំផ្លាញកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសរុស្ស៊ី លោក Sergey Ryabkov បានបញ្ជាក់ថា ក៏បានជួបជាមួយអគ្គរដ្ឋទូតអ៊ីរ៉ង់ នៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី ដើម្បីពិភាក្សាស្តីពីកិច្ចព្រមព្រៀង JCPOA ហើយប្រទេសទាំងពីរក៏បានជំរុញឱ្យទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបញ្ឈប់រាល់ការដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។ ក្រៅ​​ពី​នេះ ប្រទេសចិន រុស្ស៊ី និងអ៊ីរ៉ង់ នឹងធ្វើសមយុទ្ធរួមនៅលើដែនសមុទ្រ ក្នុងពេលដែលទំនាក់ទំនងរវាង អ៊ីរ៉ង់ និង អាមេរិកកំពុងតែតានតឹង ។ ចំណែកកូរ៉េខាងជើងវិញ មេដឹកនាំគីម ជុងអ៊ុន បានលើកឡើងថា អាមេរិក គឺជាសត្រូវ ហើយកូរ៉េខាងជើងនឹងមានវិធានការទប់ទល់ជាមួយអាមេរិក ។ មេដឹកនាំគីម ជុងអ៊ុន បង្ហាញពីគោលបំណង ចង់ឱ្យកូរ៉េខាងជើង និងចិន បង្កើតទៅជាសម្ពន្ធមិត្តយោធាទប់ស្កាត់ ការគំរាមកំហែងពីអាមេរិក៕

សេចក្តីសន្និដ្ឋាន៖ ហេតុផលនេះហើយ ដែលធ្វើរុស្ស៊ីចងសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយចិន ក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់ឥទ្ធិពលអាមេរិក ដែលចេះតែយាយីមកលើខ្លួន។ ឥឡូវនេះរុស្ស៊ីមានសម្ព័ន្ធមិត្តមិនត្រឹមតែជមួយចិនប៉ុណ្ណោះនោះទេ រុស្ស៊ីក៏មានសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយកូរ៉េខាងជើង និងអ៊ីរ៉ងផងដែរ។ ដោយ គង់ សុខឡេង៕

 

Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Facebook